Ung thư phổi là căn bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới và đứng thứ 2 tại Việt Nam (sau ung thư gan). Đây là loại ung thư ác tính, dễ di căn, lan từ phổi đến các hạch bạch huyết và các cơ quan khác trong cơ thể.
Ung thư phổi được chia làm hai loại: ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không tế bào nhỏ. Loại thứ 2 là loại thường hay xảy ra nhất, chiếm khoảng 85% trong các ca bệnh ung thư phổi. Trong khi đó, ung thư phổi tế bào nhỏ tuy chiếm tỷ lệ ít hơn, nhưng lại được đánh giá là nguy hiểm nhất bởi khả năng lây lan nhanh chóng và mức độ lan phủ rộng. Khả năng phát triển của loại ung thư phổi tế bào nhỏ cao gấp 2 lần các loại khác và nhanh chóng di căn tới các bộ phận khác trong cơ thể. Ung thư phổi tế bào nhỏ là do các tế bào ung thư thường có kích thước rất nhỏ, chủ yếu chứa các hạt nhân và do đó rất khó điều trị.
Trong các loại ung thư phổi, một số loại hiếm gặp hơn các loại khác, tuy về triệu chứng cũng giống như các dạng ung thư phổi thường gặp, nhưng phương pháp điều trị và tiên lượng cho mỗi loại lại có khác biệt, cần các xét nghiệm chuyên biệt để chẩn đoán.
I. UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN VẢY Ở PHỔI
Ung thư biểu mô tuyến vảy là loại ung thư tạo bởi hai loại tế bào chính (biểu mô tuyến và biểu mô vảy).
Phần lớn các khối u ung thư phổi tế bào vảy thường nằm ở vị trí trung tâm, nơi phế quản lớn nối với khí quản của phổi. Nguyên nhân chủ yếu là do thuốc lá. Trong khi đó, ung thư phổi biểu mô tuyến xuất hiện từ các mô nằm gần phần ngoài của phổi, có thể xuất hiện trong thời gian dài trước. Loại ung thư được tạo bởi cả hai loại tế bào này là một phân loại hiếm của ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, chiếm 0.4 – 4% trong số các ca bệnh ung thư phổi.
Bệnh nhân bị ung thư phổi biểu mô tuyến vảy thường có thời gian sống ngắn hơn so với bệnh nhân chỉ có ung thư phổi dạng biểu mô tuyến hoặc biểu mô tế bào vảy đơn thuần. Ở một số bệnh nhân, tế bào ung thư có thể di căn tới não.
II. UNG THƯ PHỔI BIỂU MÔ TẾ BÀO THẦN KINH NỘI TIẾT LỚN
Đây là một phân loại của ung thư phổi không phải tế bào nhỏ, chiếm khoảng 3% các ca bệnh ung thư phổi. Đó là một khối u thần kinh nội tiết, nghĩa là nó phát triển từ các tế bào của hệ thần kinh và hệ nội tiết. Các ca bệnh này thường được điều trị bằng cách phẫu thuật để loại bỏ khối u, sau đó sử dụng phương pháp hóa trị. Khoảng 27.4% bệnh nhân sau đó có thể sống sau 5 năm hoặc lâu hơn mà không tái phát hiện khối u mới.
III. UNG THƯ PHỔI BIỂU MÔ TUYẾN NƯỚC BỌT
Ung thư biểu mô tuyến nước bọt ở phổi chiếm khoảng 0.1 đến 0.2% các ca bệnh ung thư phổi. Bệnh lý bao gồm ung thư biểu mô túi tuyến và thượng bì tiết nhầy của phổi. Các tế bào ung thư bắt nguồn từ các tuyến của đường dẫn khí, và các khối u thường nằm trên đường dẫn khí.
IV. UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO DẠNG SARCOMA Ở PHỔI
Khoảng 0.3% đến 3% các ca bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ là ung thư biểu mô tế bào dạng sarcoma. Sarcoma là dạng ung thư bắt đầu từ các mô mềm. Mô mềm giúp kết nối, hỗ trợ và bao quanh các cấu trúc khác của cơ thể. Các mô mềm bao gồm cơ, mạch máu, mỡ, dây thần kinh, gân và niêm mạc bao quanh các khớp. Đây là một loại ung thư phức tạp và ác tính cao.
Phần lớn bệnh nhân bị chẩn đoán loại ung thư này là người đã từng hoặc đang hút thuốc. Tuy nhiên, có một số bệnh nhân cũng hay tiếp xúc với a-mi-ăng. Các bác sỹ cho rằng có thể a-mi-ăng gây ra ung thư từ trung biẻu mô bắt nguồn từ lớp bao bề mặt phổi (màng phổi) rồi dẫn tới ung thư biểu mô tế bào sarcoma.
V. U PHỔI TẾ BÀO HẠT
U phổi tế bào hạt rất hiếm, chỉ khoảng 0.2% tất cả các ca bệnh ung thư phổi. Và tỷ lệ chứa các tế bào ác tính (ung thư) còn hiếm hơn nữa. Các khối u này thường là các nốt nhỏ, chắc, đơn độc được tìm thấy hoặc gây bít tắc long hoặc tụ quanh làm hẹp đường dẫn khí. Phương pháp điều trị thường là cắt bỏ khối u bằng phẫu thuật, nội soi, đốt điện hoặc điều trị bằng tia laser.
VI. U CARCINOID
U Carcinoid ở phổi là phân loại u liên quan đến hệ thần kinh nội tiết. Chúng rất khác với các loại phân u khác, chỉ chiếm khoảng từ 1 đến 6% các loại u phổi. Khoảng ¼ bệnh nhân có u carcinoid ở phổi không có bất kỳ triệu chứng gì khi được phát hiện khối u. Độ tuổi trung bình của bệnh nhân bị u Carcinoid là 40-50 tuổi, tuy nhiên cũng có những trường hợp ít tuổi hơn được ghi nhận. Các u này phát triển khá chậm và hiếm khi di căn ra ngoài phổi. Khoảng 80-90% các u Carcinoid phát triển trên đường dẫn khí nhỏ, còn lại là ở đường dẫn khí lớn và ngoại vi phổi. Cách điều trị thông thường là cắt bỏ, và hiếm khi tái phát.
==========
Ban Biên Tập RIAVITA