Ở phần 1 và phần 2, Tiến Sĩ Sơn Phạm đã giới thiệu khái niệm Tế Bào Rác (senescent cells), là những tế bào già cỗi không còn khả năng phân chia và đảm bảo chức năng vốn có. Nếu không được loại bỏ, chúng sẽ tạo hiệu ứng dây chuyền gây viêm làm tổn thương cho các tế bào lành và biến chúng thành tế bào rác mới, đây là một trong 5 nguyên nhân gây lão hóa cơ thể.
Giải pháp loại bỏ chúng bằng 3 cách:
- Nhịn ăn gián đoạn (intermittent fasting)
- Tiêu diệt có mục tiêu (Senolytics).
Trong phần cuối này, Tiến Sĩ Sơn Phạm sẽ giới thiệu phương pháp “dọn rác” tự nhiên hiệu quả, một công dụng khác của Hệ Miễn Dịch.
Hệ Miễn Dịch:
Hệ miễn dịch là một hệ thống phức tạp và đa chức năng trong cơ thể con người, chịu trách nhiệm bảo vệ chúng ta khỏi sự tấn công của các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus và các tác nhân gây ung thư. Hệ miễn dịch có thể được coi như một bộ giáp bảo vệ cơ thể, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của các tác nhân độc hại và đảm bảo sức khỏe.
Ngoài việc ngăn chặn sự xâm nhập của các yếu tố từ môi trường, hệ miễn dịch còn có khả năng loại bỏ các tế bào bị tổn thương, bao gồm cả tế bào rác và tế bào đột biến có nguy cơ gây ung thư. Việc loại bỏ các tế bào này là cực kỳ quan trọng, vì nếu chúng không được loại bỏ kịp thời, chúng có thể tích tụ trong cơ thể và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Tuy nhiên, theo thời gian, hệ miễn dịch của chúng ta sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn. Điều này có thể dẫn đến sự tích tụ của các tế bào rác trong cơ thể, gây ra các vấn đề về lão hoá và bệnh tật. Chính vì vậy, việc duy trì và củng cố hệ miễn dịch là rất quan trọng để tránh các vấn đề về lão hoá và bệnh tật. Các hoạt động như ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và giảm stress có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ sức khỏe của cơ thể.
Hệ Miễn Dịch “dọn rác” như thế nào?
Khi các tế bào trong cơ thể bị lỗi hoặc lão hóa, chúng sẽ chuyển đổi thành tế bào rác. Trên bề mặt của chúng sẽ xuất hiện các phân tử khác nhau, bao gồm các phân tử gắn phốt pho (phosphatidylserine), các phân tử không đạt tiêu chuẩn (non-self) và các phân tử báo hiệu của sự viêm nhiễm. Đây là các dấu hiệu bất thường mà không tồn tại trên bề mặt của tế bào lành. Hệ miễn dịch của cơ thể phát hiện các dấu hiệu này để tiêu diệt các tế bào đó này bằng cách sử dụng các tế bào đại thực bào, tế bào dendritic, tế bào lympho B và T.
Để giải thích cách hoạt động của hệ miễn dịch, ta có thể tưởng tượng các anh lính Hệ Miễn Dịch như các “chìa khóa” chuyên biệt (kháng thể). Khi bất kì tế bào nào xuất hiện, các anh lính này sẽ ướm thử với “ổ khóa” (kháng nguyên) của tế bào đó. Nếu khớp nhau, đó là tế bào lành của cơ thể. Tuy nhiên, nếu không khớp, đó là tế bào bất thường cần phải loại bỏ. Các tế bào bất thường sẽ được đánh dấu, sau đó các tế bào đại thực bào sẽ nuốt chúng thông qua quá trình phagocytosis. Cuối cùng, các tế bào đại thực bào sẽ sử dụng các phân tử enzyme để phá hủy các tế bào rác bên trong chúng.
Tuy nhiên, hệ miễn dịch có thể hoạt động lỗi khi tuổi tác và thói quen lối sống của con người ảnh hưởng đến quá trình này, dẫn đến tích tụ các tế bào rác ngày càng nhiều trong các mô và chiếm chỗ của các tế bào lành. Điều này là một trong những nguyên nhân gây suy giảm các chức năng của cơ thể. Ví dụ, tích tụ các tế bào rác trong não có thể gây rối loạn dẫn truyền thần kinh và làm giảm hoạt động của trí não.
Các biện pháp để tăng cường chức năng của hệ miễn dịch là rất quan trọng để giữ cho cơ thể khỏe mạnh và đối phó với các bệnh tật. Dưới đây là một số cách để tăng cường hệ miễn dịch của bạn:
Chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng sẽ cung cấp đủ vitamin, khoáng chất và chất xơ cho cơ thể của bạn. Hãy tập trung vào ăn nhiều rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, cá hồi, hàu, và tránh ăn nhiều đường và chất béo no gây béo phì. Việc ăn uống lành mạnh và cân bằng sẽ giúp tăng cường chức năng miễn dịch của bạn.
Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục đều đặn là một phần quan trọng của một lối sống lành mạnh và cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch của bạn. Tập thể dục giúp kiểm soát cân nặng, giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe nói chung. Bạn nên thực hiện ít nhất 30 phút tập thể dục mỗi ngày.
Giảm stress: Stress có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của bạn. Học cách quản lý stress thông qua các hoạt động như thiền, yoga, hít thở sâu hoặc các hoạt động giải trí khác. Nếu bạn cảm thấy căng thẳng, hãy tìm cách giảm stress để giúp tăng cường hệ miễn dịch của bạn.
Cân bằng lợi khuẩn: Lợi khuẩn là những vi khuẩn có lợi cho sức khỏe của bạn và giúp cân bằng hệ miễn dịch. Ăn các thực phẩm lên men như dưa chua, kim chi, sữa chua… có thể giúp tăng cường lợi khuẩn trong cơ thể của bạn. Tuy nhiên, hạn chế uống rượu vì nó có thể gây mất cân bằng lợi khuẩn.
Bổ sung thực phẩm chức năng: Bổ sung thực phẩm chức năng như vitamin C, D, kẽm và các loại nấm thuốc có khả năng tăng cường Hệ Miễn Dịch như nấm đông trùng hạ thảo Tây Tạng (Cordyceps Sinensis), nấm linh chi, nấm hương…
Hãy tăng cường Hệ Miễn Dịch một vũ khí hiệu quả bảo vệ cơ thể Bạn khỏi lão hoá và bệnh tật.
Ciprus 25/04/2023
Tài liệu khoa học tham khảo: