Socola đen – Món ăn vặt siêu cấp hay bẫy ngọt ngào?

Một thanh socola đen có thể cải thiện chức năng não của bạn, giảm bớt căng thẳng và kéo dài tuổi thọ, tuy nhiên nếu ăn quá nhiều sẽ dẫn đến béo phì và các nguy cơ sức khỏe liên quan. Đầu năm 2023 đã xuất hiện một thông tin gây hoang mang rằng kim loại nặng đã được phát hiện trong socola đen. Liệu đây có phải một điều không thể tránh khỏi? Dưới đây là những lập luận khoa học của chúng tôi.

Table of Contents

Sơ lược về sự ra đời của những thanh socola

lích+-su-su-dung-cua-cacao

Cách đây 5300 năm ở miền Trung Mỹ xa xôi, cacao đã được trồng và sử dụng, người Aztec sử dụng nó như một loại thuốc để ngăn ngừa các bệnh khác nhau. Những thanh socola này được cho là giúp kéo dài tuổi thọ, tăng ham muốn và khả năng sinh sản. Với thành phần chính là cacao và chất chống oxy hóa: polyphenol và flavonoid (chủ yếu là catechin, anthocyanin và proanthocyanidin) đã mang lại những lợi ích đáng kể cho sức khỏe.

Quy trình sản xuất thanh socola gồm nhiều bước: 

  • Lên men: bước tạo mùi thơm cho socola
  • Sấy khô: giảm độ ẩm môi trường  xuống 6–8% để bảo quản hạt ca cao
  • Rang: rang hạt ca cao ở nhiệt độ từ  120 đến 140°C để khử trùng và cũng để tạo ra hương vị và mùi thơm đặc trưng của socola
  • Nghiền thô và nghiền mịn: tạo kết cấu và hình dáng cho thanh socola
  • Cán (Conching): Socola thô chưa qua chế biến có dạng hạt sạn lợn cợn rất khó ăn. Nhà sản xuất người Thụy Sĩ Rudolph Lindt khám phá ra một phương pháp quay trộn socola làm cho socola trở nên mịn và có chất lượng cao như chúng ta ăn ngày nay. Tên gọi “conching” xuất phát từ hình dáng giống như vỏ sò của máy cán. Socola (và các thành phần khác như sữa, vani, bơ ca cao bổ sung) càng được cán trộn lâu thì càng ngon.
  • Ủ socola: để thu được sản phẩm ổn định.

Thật không may, chất dinh dưỡng mất đi đáng kể trong toàn bộ quy trình. Hàm lượng polyphenol giảm gần 10 lần so với dạng ban đầu.

Giá trị dinh dưỡng có trong socola đen

Socola đen có hàm lượng cacao cao chứa một lượng chất xơ hòa tan cùng với một số khoáng chất. Một thanh Socola 100 gam với 70–85% ca cao chứa:

  • 11 gam chất xơ,
  • 1,8 mg đồng (196% hàm lượng mỗi ngày, còn được gọi là DV),
  • 12 mg sắt (66% DV),
  • 228 mg magiê (57% DV),
  • và bao gồm nhiều mangan, kali, phốt pho, kẽm và selen.

Hoạt tính sinh học và lợi ích sức khỏe từ cacao

Những thanh socola đen rất giàu các hợp chất phenolic, đa số mang lại vị đắng, vị chua, hương cacao và chất làm se.

  • Polyphenol (gồm axit phenolic, stilben, flavonol và flavan-3-ol, và anthocyanin) là một trong những thành phần chính trong hạt cacao (5-6%). Cacao polyphenol có vai trò phòng ngừa ung thư, bệnh tim mạch, rối loạn chuyển hóa và các bệnh viêm nhiễm. Ngoài ra, một hợp chất thường xuất hiện trong hạt ca cao là resveratrol, có các hoạt tính sinh học như bảo vệ tim mạch, chống viêm, chống oxy hóa, v.v.
  • Các thành phần sinh học không chứa polyphenol của cacao là các hợp chất methylxanthine, trong đó caffeine và theobromine là những chất chiếm đa phần. Cụ thể, theobromine làm tăng mức HDL cholesterol trong máu. Nó có thể kích thích cơ tim và cũng làm giãn cơ trơn phế quản trong phổi. Tác dụng chống oxy hóa của nó còn được sử dụng để điều trị rối loạn trầm cảm và loại bỏ các gốc tự do.

Cacao và các lợi ích cho sức khỏe:

  • Ngăn ngừa bệnh tiểu đường và béo phì: Cacao cải thiện độ nhạy insulin bằng cách giảm kháng insulin.
  • Duy trì hàm lượng lipid ở mức cho phép: ăn socola vừa phải sẽ giúp duy trì mức cholesterol trong máu ở mức khỏe mạnh bằng cách giảm lượng cholesterol LDL (lipoprotein mật độ thấp).
  • Kích thích các chức năng của não: Các hợp chất khác nhau được liệt kê ở trên kích thích chức năng nhận thức và cũng điều chỉnh tâm trạng thay đổi tích cực
  • Tác dụng chống viêm: cacao tăng cường chức năng của mRNA, đặc biệt là các cytokine chống viêm IL10 (protein nhỏ đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các bệnh lý viêm và tự miễn dịch) đồng thời nó cũng có một số ảnh hưởng trực tiếp đến các tế bào miễn dịch.
  • Giảm tỷ lệ tử vong do tim mạch khoảng 50%.
  • Phòng ngừa các bệnh thoái hóa như bệnh Alzheimer.

Tuy nhiên, theo tin tức khoa học được công bố vào đầu năm nay thì hàm lượng cadmium và chì trong một số thanh socola đen đáng lo ngại và thực tế là những kim loại nặng này có thể gây ra các vấn đề về phát triển, phơi nhiễm, có nguy cơ cao xuất hiện ở phụ nữ đang mang thai và trẻ nhỏ. Quá nhiều cadmium cũng có thể làm hỏng gan và thận. Một loại socola thay thế lành mạnh hơn mà bạn có thể sử dụng ở mức độ vừa phải là socola thuần chay.

Rủi ro sức khỏe

Tuy nhiên, theo tin tức khoa học được công bố vào đầu năm nay thì hàm lượng cadmium và chì trong một số thanh socola đen đáng lo ngại và thực tế là những kim loại nặng này có thể gây ra các vấn đề về phát triển, phơi nhiễm, có nguy cơ cao xuất hiện ở phụ nữ đang mang thai và trẻ nhỏ. Quá nhiều cadmium cũng có thể làm hỏng gan và thận. Một loại socola thay thế lành mạnh hơn mà bạn có thể sử dụng ở mức độ vừa phải là socola thuần chay.

Kết luận

Cacao là một nguồn flavanol đã được chứng minh có lợi cho sức khỏe, bao gồm các đặc tính chống oxy hóa hỗ trợ sức khỏe tim mạch, cải thiện lưu lượng máu và hạ huyết áp, tăng độ nhạy insulin, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, v.v.

Tuy nhiên, những thanh socola đen chứa 1 lượng calo rất lớn, ăn quá nhiều socola sẽ dẫn đến tăng cân và các rủi ro sức khỏe. Tỷ lệ cacao càng cao thì hàm lượng flavanol càng cao, nghĩa là bạn chỉ nên sử dụng 1 lượng nhỏ socola để cung cấp một lượng flavanol vừa đủ cho cơ thể và phòng ngừa các nguy hại cho sức khỏe.