Tôi nhớ lại những kỷ niệm thời thơ ấu đẹp đẽ của mình về cây bồ công anh. Ngay cả khi còn là một đứa trẻ, chúng tôi đã nhiều lần được đưa ra đồng cỏ gần đó, nơi mọc rất nhiều cây bồ công anh, khi thấy một quả bóng nhỏ mịn như quả bóng golf thay vì những bông hoa màu vàng, chúng tôi đã thổi vào nó một cách đầy thích thú.
Table of Contents
Bồ Công Anh là một cây thuốc dân gian được nhiều người biết đến
Bồ công anh mọc hoang ở nhiều nơi trên thế giới. Cánh hoa màu vàng đặc trưng của nó thường khép lại vào chạng vạng tối và khi thời tiết ẩm ướt, vì vậy theo kinh nghiệm dân gian thì nó có thể dự báo trời mưa. Do cánh hoa của bồ công anh nhỏ và nhọn, nó được ví là Răng sư tử trong một số thứ tiếng, ví dụ: Bồ công anh trong tiếng Anh có nguồn gốc từ từ tiếng Pháp Dent de lion, tiếng Tây Ban Nha là Diente de león, trong khi đó tiếng Đức là Löwenzahn. Bồ công anh có thể được tận dụng từ rễ tới lá đến khi phát hoa và có tác dụng chữa bệnh theo kinh nghiệm dân gian. Thật trùng hợp khi cái tên Latinh của nó cũng đã nói lên điều này, Taraxacum ban đầu có nghĩa là “chữa rối loạn”.
Đa công dụng trong điều trị bệnh
Ngày nay, chúng ta không thể chỉ dựa vào những quan sát dân gian, nhờ sự phát triển của các phương pháp khoa học hiện đại, người ta đã thấy rõ rằng cây bồ công anh thực sự là một loại cây đặc biệt hữu ích, cho dù đó là chứng táo bón, mất nước hay là các vấn đề về Mật. Nghiên cứu cũng đang được tiến hành về tác dụng ổn định lượng đường trong máu, vai trò tiềm năng của nó trong điều trị ung thư cũng như trong việc giảm viêm Lạc nội mạc tử cung, và khả năng kích thích sự hấp thụ sắt cũng như chức năng chống thiếu máu của nó.
Vai trò giải độc của bồ công anh
Bồ công anh dường như cũng là một lựa chọn phù hợp khi cần loại bỏ các chất độc khác nhau ra khỏi cơ thể vì nó hỗ trợ trực tiếp gan và thận trong việc giải độc. Rễ của cây bồ công anh có giá trị nổi bật về mặt này.
Chiết xuất rễ cây bồ công anh làm giảm tác dụng gây hại của thuốc giảm đau cho thận.
3-5% trường hợp suy thận mãn tính do dùng quá liều thuốc giảm đau, v.d. stress oxy hóa trong quá trình phân hủy và bài tiết thuốc chứa paracetamol hoặc ibuprofen có thể giết chết các tế bào gan và thận. Quá liều nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến tử vong, với khoảng 200 người chết mỗi năm vì sử dụng quá nhiều paracetamol. Lượng paracetamol tối đa ở người lớn là 4.000 mg/ngày và có thể uống tối đa 500 mg sau mỗi 4 giờ, trong khi giới hạn hàng ngày đối với ibuprofen là 1.200 mg. Điều quan trọng cần biết là ngay cả khi lượng này gây căng thẳng đáng kể cho gan và thận, nhưng một cơ thể khỏe mạnh vẫn có thể chịu được điều này.
Cây bồ công anh có tác dụng như nào?
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí sinh hóa của Oxford Academic vào tháng 9 năm 2020 báo cáo rằng, chiết xuất từ rễ cây bồ công anh có thể ngăn ngừa tổn thương thận và gan ở chuột thí nghiệm dùng paracetamol liều cao.
Quy trình và kết quả thí nghiệm
Các con chuột được dùng paracetamol mỗi ngày một lần trong 7 ngày, và một nhóm trong số chúng cũng được dùng chiết xuất từ rễ cây bồ công anh sau 6 giờ mỗi lần. Chúng được kiểm tra vào ngày thứ 8 (về trọng lượng cơ thể, chỉ số máu, mô học) và kết quả được so sánh với động vật đối chứng không được điều trị (không dùng paracetamol hoặc phối hợp paracetamol và rễ cây bồ công anh) trong ngày thứ 8.
Trọng lượng cơ thể
Nếu không khỏe, chúng sẽ ăn ít hơn và giảm số cân. Những con chuột thí nghiệm nặng từ 200 đến 220g so với nhóm đối chứng:
- Sự khác biệt về cân nặng của chuột ở nhóm chỉ dùng paracetamol là nhỏ hơn 10g,
- Trong khi sự khác biệt về cân nặng của chuột ở nhóm nhận paracetamol + chiết xuất rễ cây bồ công anh là lớn 10g,
Do đó, nhóm thứ hai có sức chịu đựng tốt hơn với liệu pháp giảm đau liều cực cao.
Mức độ men gan
Sự gia tăng men gan cho thấy sự tổn thương và phá huỷ của các tế bào gan. Các loại men đo được: AST, ALT, ALP, LDH. Suy gan xảy ra ở động vật được điều trị bằng paracetamol đơn thuần:
- Chỉ paracetamol: nồng độ enzym tăng 21-28%,
- Paracetamol + chiết xuất rễ bồ công anh: giống nhóm đối chứng, bình thường.
Chức năng thận
Nó có thể được đo lường thông qua mức độ creatinine, nếu thận mất hiệu quả, mức độ này sẽ tăng lên. Ở đây một lần nữa, hiệu quả thận bị giảm ở nhóm chỉ dùng paracetamol:
- Chỉ paracetamol: creatinin tăng 21%,
- Paracetamol + chiết xuất rễ bồ công anh: giống nhóm đối chứng, bình thường.
Mức độ glutathione
Để trung hòa và bài tiết paracetamol, chúng ta cần glutathione, một chất chống oxy hóa được sản xuất trong cơ thể và là một trong những nhân tố chính trong quá trình giải độc nói chung:
- Chỉ paracetamol: glutathione giảm 20% ở thận và 25% ở gan,
- Đối với chuột nhận paracetamol + chiết xuất rễ cây bồ công anh: chỉ giảm khoảng 10% trong thận và gan vì các thành phần hoạt tính trong chiết xuất hỗ trợ giải độc mạnh mẽ.
Mức MDA
Tỷ lệ với quá trình peroxy hóa lipid, nó cho thấy về cơ bản mức độ căng thẳng oxy hóa. Dưới áp lực oxy hóa mạnh, các tế bào bị tổn thương và có thể bị phá huỷ, điều này có thể kích hoạt các quá trình viêm:
- Chỉ paracetamol: quá trình peroxy hóa lipid tăng 19% ở thận và 28% ở gan;
- Paracetamol + chiết xuất rễ cây bồ công anh: không thấy tăng ở thận và tăng nhẹ 1-2% ở gan.
Mô học
Sau ngày thứ 8, kiểm tra gan và thận bằng kính hiển vi:
- Chỉ paracetamol: các tổn thương đã xuất hiện ở gan, thường giáp với các tế bào viêm và hoại tử (vỡ). Các tế bào hoại tử cũng được tìm thấy trong thận, và một số ống dẫn thận hơi khác so với bình thường;
- Paracetamol + chiết xuất từ rễ cây bồ công anh: nhuộm mô bình thường, dấu vết của một số lượng nhỏ tế bào chết ở cả thận và gan, dấu hiệu tái sinh ở thận.
Một kết quả khác của bài báo là không chỉ chiết xuất từ rễ cây bồ công anh, N-acetyl-L-cysteine (NAC) có thể ngăn ngừa tổn thương thận và gan. NAC là một biến đổi axit amin của cysteine tạo ra glutathione (một chất chống oxy hóa giải độc) trong cơ thể chúng ta.
Kết luận
Ngày nay, thật khó để tránh một lượng lớn các chất hóa học ô nhiễm từ môi trường xâm nhập vào cơ thể, gây áp lực lên hệ bài tiết của chúng ta. Do đó hậu quả của tình trạng quá tải gan và thận có thể gây tổn thương và giảm hiệu suất hoạt động, đồng nghĩa với việc cơ thể chúng ta phải gánh thêm một gánh nặng lớn. Trong khi đó, một trong những “nhân tố” quan trọng nhất để giải độc là glutathione.
Về mặt lâu dài, sử dụng thuốc giảm đau liều cao có thể dẫn đến suy thận. Dựa trên kinh nghiệm dân gian, cũng như khoa học đã xác nhận rằng chiết xuất từ rễ cây bồ công anh, hoặc N-acetyl-L-cysteine (NAC), có thể bảo vệ thận và gan khỏi những tổn thương đó.
Nghiên cứu ban đầu bằng tiếng Anh:
Để biết thêm thông tin về giải độc, bấm vào bài viết sau:
XÁC ĐỊNH ĐIỀU TRỊ – Duy trì chức năng gan
===============
Ban Biên Tập RIAVITA
